ZİRKONYUM KAPLAMA &
YAPRAK PORSELEN (LAMİNA)
1- ZİRKONYUM KAPLAMALAR
ZİRKONYUM
Zirkonyum dişler metalin dezavantajlarını ortadan kaldıran, alerji yapmayan, doğal beyaz rengi sayesinde renk uyumu çok yüksek seviyede üst düzeyde sağlam ve estetik bir metaldir.
Porselenler doğal dişlere en yakın sertlikte ve doğallıkta olan malzemelerdir ancak kırılgan yapısı ve özellikle çiğneme gibi kuvvetli baskılara dayanıklı değildir. Bu tip olumsuzlukların giderilmesi amacıyla altyapı olarak sağlam, kuvvetli materyal olarak genellikle metal alaşımlar kullanılır. Bu metal altyapılar kırılmayı engellese de ışık özelliklerinin iyi olmaması ve alerjik reaksiyona neden olabilmelerinden dolayı zirkonyumlar çok uzun olmayan boşluklar dışında metal porselenlerin yerine güvenle kullanılmaktadır.
Zirkonyumun canlı dokular ile olan uyumu, sağlamlığı, ışığı metale göre daha çok geçirmesi ve ağız içinde koku yapmaması, diğer tedavi yöntemlerine göre daha avantajlı olmasını sağlamaktadır. Zirkonyum kaplamalar son yıllardaki gelişmeler sayesinde çok ayrıntılı olarak hazırlanabilmekte ve en zor vakalarda bile başarılı tedavi seçenekleri sunabilmektedir. Özellikle bilgisayar destekli tasarım ve üretim (CAD/CAM) teknolojileri sayesinde zaman tasarrufu, maliyetlerde düşme, istenilen sağlamlık ve renklerin elde edilebilmesine olanak sağlamıştır.
ZİRKONYUM KAPLAMA KULLANILMASININ AVANTAJLARI
Zirkonyum altyapılı porselenler doğal dişlere çok yakın estetik görüntüye sahiptirler.
Zirkonyum kaplamaların ışığı geçirme özellikleri yüksektir ve metalin rengi yansıtması sonucu metal porselenlerde var olan mat ve yapay olan görüntü zirkonyumun altyapılı porselenlerde görülmez. Doğal dişlerden fark edilmeyecek şekilde dişler yapılabilmektedir. Özellikle fotoğraf çektirirken flaş ışığında veya güneşli günlerde fark edilemeyecek derecede iyi görünürler. Metallerin doğal olmayan görüntüsü zirkonyum porselenler için geçerli değildir.
Metallerin ısıyı iletmesi özelliği nedeniyle sıcak soğukta hassasiyetler oluşabilir. Zirkonyum kaplamalarda iletkenlik çok düşük olduğu için bu tip hassasiyetler oluşmaz.
Dişetlerinde reaksiyona yol açmazlar ve böylece dişetleri daha sağlıklı ve açık doğal renkte görünürler.
Zirkonyum oldukça sağlam bir materyaldir ve bu yüksek direnci sayesinde hem ön hem arka dişlerde kırılmadan güvenle kullanılabilir.
Zirkon kaplamalar, metal altyapılı kaplamalara göre daha hafiftir.
Zirkonyum, ağız içinde hiçbir şekilde reaksiyona girmez böylece metalde oluşan metalik tat hissi uyandırmaz. Aynı zamanda paslanmaya uğramadığı için de ağız kokusuna neden olmaz.
Hem zirkonyum hem de porselenlerin yüzeyleri parlak ve pürüzsüz olduğu için yiyecek artıkları, plak ve diştaşı birikimi, sigara lekeleri neredeyse hiç görülmez. Ağız hijyeni açısından son derece avantajlıdır.
CAD/CAM Zirkonyum Kaplamalar
CAD/CAM teknolojisi sayesinde çok ince ayrıntılar bile verilebilmektedir ve dişe veya implanta oturma hassasiyeti çok iyidir. El ile üretilen zirkonyumların hassasiyetine göre yaklaşık 5 kat daha iyi uyumu vardır. Bu sayede mikroorganizmaların dişe ulaşması mümkün değildir.
Diş hekiminin aldığı ölçü, bilgisayarlarda özel programlarla önce taranır daha sonra özel aşındırıcılı tam otomatik cihazlarda zirkonyum bloklar aşındırılarak el değmeden elde edilirler ve son aşamadan üstüne estetik porseleni eklemesi yapılır.
Zirkonyum Kaplama tedavisi ne kadar sürer?
Zirkon seramik tedavisi deneyimli hekim ve teknisyenlerle çalışıldığı takdirde ortalama 5 gün içinde bitmektedir. Bu süreçte başarı için birçok faktör vardır. CAD/CAM kullanımı bu süreci büyük oranda kısaltmaktadır hatta diş ve dokuların uygun olduğu vakalarda aynı gün zirkonyum kaplamalar takılabilmektedir.
Metal destekli porselen kaplama ile zirkonyum diş kaplama arasındaki fark nedir?
Zirkonyumun en büyük farklarından birisi metal destekli porselende var olan sıcak soğuk hassasiyetinin yaşanmamasıdır. Bunun yanı sıra zirkonyumun dayanıklı ve renginin beyaz olması sayesinde hem estetik hem de sağlamlık açısından oldukça avantajlıdır.
Metal destekli porselenlerde dişeti bölgesinde gri rengin yansıması ve metalin ışığı geçirmemesi yapılan kaplamaların mat ve yapay görünmesine yol açar. Zirkonyunum doğal beyazlığı ve ışık geçirgenliği tam bir doğal görünüm sağlar.
Metal destekli porselen kaplamalarda metale bağlı alerji durumlarında dişeti morlukları, kızarıklık ve kaşıntıları meydana gelebilir. Zirkonyum kaplamalar alerji ve dokularda hassasiyet oluşturmaz.
Zirkonyum kaplamalarda metal destekli porselenlere kıyasla lekelenme, sarı renk oluşumu, plak birikimi gibi sorunlar daha az rastlanır.
2- LAMİNA (YAPRAK PORSELEN)
Laminalar doğal dişlerin görünümünde ve sertliğinde, dişlerin yalnızca belli bölgelerinde doku kaldırılarak estetik ve sağlamlığın buluştuğu tamamen seramik materyalden yapılan kaplamalardır. Diş boşluklarının olduğu küçük dişlere sahip hastalarda, dişe bağlı renklenme, şekil bozuklukları, dişteki kırıklar, çapraşık dişlerin düzeltilmesi ve diş boylarının eşitlenmesi amacıyla güvenli bir şekilde uygulanabilir. Diğer kaplamaların aksine daha az diş yapısı kaldırılarak tedavi gerçekleştirilebilir aynı zamanda estetik ihtiyacı üst düzeydeki hastalarda güvenle kullanılabilir.
Estetik diş hekimliğinde beklenti ve taleplerin artması, bununla beraber teknolojinin gelişmesiyle beraber laminalar günümüzde çok az doku kaldırılarak dişe sertliğine çok yakın doğal dişle aynı renkte estetik porselen laminalar yapılabilmektedir.
Laminalar özellikle ön dişlere uygulanır, kaplamaların tüm dişi çevrelememesi sayesinden dişlerin tamamen küçültülmesine gerek kalmaz. Yapıştırma seçeneklerinin artması ve yapıştırıcı özelliklerinin gelişmesiyle birlikte hastalar için son derece memnuniyet verici sonuçlar elde edilir ancak unutulmamalı ki laminaların yapım aşamaları zor, zahmetli ve oldukça hassas işlemler gerektirir. Bu tür estetik tedavi işlemlerinin alanında tecrübeli bir uzman tarafından yapılması oldukça önemlidir.
PORSELEN LAMİNALAR KİMLERE YAPILABİLİR
Laminalar, hem estetik ve fonksiyon ihtiyaçları için yapılmakla beraber her hastaya uygulanması mümkün değildir. Dikkatli bir uzman muayenesinden sonra hangi dişlere ne şekilde yapılacağı ayrıntı bir biçimde ortaya konulmalıdır.
• Özellikle sudaki flor miktarının yüksek olmasına bağlı çeşitli renklenmelerde. (Florozis dışında dişlerin canlılığını kaybettiği ve kanal tedavisine bağlı olarak dişte koyu renk oluşumu, küçük yaşta bazı antibiyotiklerin kullanımı, dişlerde renklenme ve şekil bozukluklarına sebep olan bazı sistemik hastalıklar, diş minesinin derin çatlakları ve kırıklarına bağlı renklenmeler vb.)
• Dişlerdeki aralıklar ve boşluklarda (diastema),
• Mine veya dentin aplazileri ve gelişim bozukluklarında,
• Erişkin, genç bireylerde çapraşıklık durumlarında ortodontik tedavinin tercih edilmediği durumlarda,
• Yaşla birlikte dişlerin genelini etkileyen çiğneme yüzeylerinde meydana gelen aşınmalara bağlı diş boylarında kısalma ve dişin dentin kısmının görünmesi nedeniyle diş renginin sarı tonlarda görünmesi,
• Çeşitli kimyasal veya fiziksel travmalar nedeniyle meydana gelen yatay veya dikey kırıklarda,
• Yapılan estetik dolguların zamanla birlikte renk değiştirmesi veya parlaklığının azalması durumlarında laminalar uygulanabilir. Bu tedavinin uygulanamayacağı belli başlı durumlar: Alt ve üst ön dişleri birbirini örten hastalar, çene bozukluğu orta ve ileri derecede olanlar, 18 yaşını doldurmamış çene gelişimi devam edenler, dişeti çekilmesi veya ileri derece dişeti hastalığı olan hastalara laminate uygulanması oldukça riskli ve sağlıksızdır.
LAMİNALARIN AVANTAJLARI NELERDİR
• Doğal dişlerden 10 kat daha az aşınır.
• Diş preparasyonu diğer tedavilere göre daha yüzeysel olduğu için iğne yapılmadan veya az miktarda anestezik kullanılarak işlem gerçekleştirilebilir.
• Dişin ön bölgesinden az miktarda sert doku kaldırılır ve dişin doğal yapısı değişmeden istenen forma getirilebilir.
• Dişlerin son görünümü gelişen teknolojik görüntüleme ve bilgisayar sistemleri ile birlikte önceden planlanıp hastaya gösterilebilir.
• Lamina dişler renklenme, aşınma, kırılma gibi olumsuz faktörlere oldukça dirençli yapıdadır.
• Yüksek ışık geçirgenlikleri ve dişe yakın görünümleri sayesinde yüksek estetik görünüme sahiptirler.
• Klinik çalışma süresi kısadır, hastaların stresini azaltır ve zamandan tasarruf sağlar.
• Gelişen teknoloji ile birlikte diş yapıştırma sonrası tutuculuk çok üst düzeydedir.
• Metal seramik kaplamlarda görülen gri renkli metal yansıması laminalarda görülmez.
LAMİNALARIN UYGULAMA BASAMAKLARI NELERDİR?
• İlk randevuda hastanın istekleri, düşünceleri alınır ve aynı seansta çenelerin ölçüleri alınarak hekim tarafından değerlendirilir. Gerekli durumlarda ön çalışma yapılarak laminaların son hali bilgisayar programında veya hastanın kendi dişleri üzerinde gösterilir.
• Lokal anestezi yapılır
• Dişlerden mümkün olan en az yaklaşık 0.3-0.7 mm inceltme yapılır
• Ölçü alınır ve arzu edilen renk seçimi hekim ile birlikte yapılır
• Ara aşamadan inceltilen dişlerin fonsiyonel ve estetik görünümlerininsağlanması için dişe geçici laminalar yapılarak yapıştırılır
• Son seansta hazırlanan laminalar rezin türü güçlü malzemeler ile yapıştırılır
BİLGİSAYAR DESTEKLİ LAMİNALAR NASIL YAPILIR?
Yeni teknolojik cihaz ve programlar sayesinde hassas, zaman alıcı lamina yapımı çok daha kısa sürede neredeyse hatasız bir şekilde üretilebilmektedir. Zaman ve hekime gitme sayıları açısından çok büyük avantajları vardır. Uygulayan hekim ve teknisyen, üretimin tüm basamaklarında işlemleri kontrol edebilir ve düzeltme gerekiyorsa anında müdahale edebilir. Kullanılan porselen malzemeler homojen bir yapıya sahip olduğu için gözle görülmeyen zayıf bölgeler yoktur; bu sayede çok daha dayanıklı ve sağlam laminalar elde edilmektedir. Ayrıca dişeti uyumları el ile işlenip üretilen porselenlere göre yaklaşık 5 kat daha iyidir. Böylece kırık riski ve yapıştırıcının yerinden çıkma riski çok azalmış olur.